ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε. ΚΑΒΑΛΑΣ

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ, ΟΙ ΣΠΟΥΔΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΤΟΥΣ ΚΑΙ Η ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ

Την ώρα που ο μέσος Ελληνας αναρωτιέται αν τα δημόσια ή τα «μη κρατικά» πανεπιστήμια είναι καλύτερα για το μέλλον του παιδιού του και οι πολιτικοί εμφανίζονται διχασμένοι, στην πράξη τα προβλήματα αυτά δείχνουν λυμένα. Κι αυτό διότι όσοι έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν τα παιδιά τους σε ονομαστά πανεπιστήμια του κόσμου «(…) μακριά από τον ορυμαγδό των καταλήψεων και την απραξία των απεργιών στα δημόσια ΑΕΙ», όπως έγραψε πρόσφατα και ο καθηγητής Κ. Μπέης, το κάνουν. Συνέχεια →

Αριστερό λέγειν και πράττειν

Aν θέλει να δει κάποιος τις παθογένειες του συστήματος εκπαίδευσης στη χώρα δεν έχει παρά να κοιτάξει το «Ανοιχτό Πανεπιστήμιο». Να δει ένα ζήτημα το οποίο αποτελεί αντικείμενο σφοδρής διαμάχης στην ερχόμενη εκπαιδευτική μεταρρύθμιση: Τα πανεπιστημιακά συγγράμματα. Συνέχεια →

Ο γηραιότερος δάσκαλος και συνδικαλιστής Μηνάς Ζαχαριάδης, βραβεύτηκε τη Δευτέρα 19 Μαρτίου 2007, στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου Ιμαρέτ, από το Σύλλογό μας σε συνεργασία με τον Εξωραϊστικό Πολιτιστικό Σύλλογο της Παναγίας το «Κάστρο».
Η αίθουσα αποδείχτηκε πολύ μικρή, μιας και η παρουσία των εν ενεργεία συναδέλφων και συνταξιούχων όπως και των Καβαλιωτών ήταν πολύ μεγάλη. Επίσης την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους πολλές πολιτικές προσωπικότητες.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου μας Εμφιετζής Σάββας, αναφέρθηκε στη πλούσια συνδικαλιστική δράση του κ. Μηνά Ζαχαριάδη, ο οποίος διετέλεσε επί πολλά χρόνια πρόεδρος του τοπικού Συλλόγου και μέλος του Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. για δύο θητείες.
Μάλιστα ήταν παρών στην πρώτη συνάντηση μεταξύ της Δ.Ο.Ε. και του Γεωργίου Παπανδρέου, πρωθυπουργού της χώρας τότε, μετά από τις πολύμηνες απεργιακές κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών το 1963.
Ο κ. Μηνάς Ζαχαριάδης, αφού ευχαρίστησε όλους για την πρωτοβουλία αυτής της εκδήλωσης, παρουσίασε για πρώτη φορά την ανάλυση που έχει κάνει από το 1976 των 16 πρώτων στροφών του Εθνικού Ύμνου του Διονύσιου Σολωμού.

Το βιβλίο “Το τραγούδι του Σεπτέμβρη” παρουσίασε στις 29 Ιανουαρίου σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο της Νομαρχίας Καβάλας, ο Σύλλογός μας. Λίγο μετά την παρουσίαση της πρώτης αυτής συγγραφικής έκδοσης του Συλλόγου μας, πραγματοποιήθηκε η βράβευση παιδιών συναδέλφων που εισήχθησαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το 2006.
Η εκδήλωση άνοιξε με τον χαιρετισμό του προέδρου του Συλλόγου μας Σάββα Εμφιετζή, ο οποίος ανέφερε:

Καλησπέρα σας, ευχαριστώ θερμά όλους σας, που μας τιμήσατε με την παρουσία σας στην αποψινή εκδήλωση.
Εδώ και πολλά χρόνια η συζήτηση για τα προβλήματα της Παιδείας στον τόπο μας, αρχίζει και τελειώνει με τον τρόπο εισαγωγής των παιδιών μας στο Πανεπιστήμιο.Αλλαγές, σχέδια, τρόποι υπολογισμού μορίων, μεταρρυθμίσεις, γίνονται σχεδόν κάθε χρόνο. Κανείς δεν ασχολείται σοβαρά με τα θεμέλια της Παιδείας, που είναι η Προσχολική Αγωγή και το Δημ. Σχολείο, με πρωτεργάτες τους ταπεινούς αλλά και αφανείς λειτουργούς τους. Είναι γεγονός αναμφισβήτητο πως ο εκπ/κός έχει απαξιωθεί, ευτυχώς από ένα μικρό κομμάτι της κοινωνίας και από μια Πολιτεία που συγχέει τις προτεραιότητές της. Οι εκπ/κοί της Π.Ε. που παλεύουν καθημερινά στην τάξη να διαπαιδαγωγήσουν, να φωτίσουν τα παιδιά του ελληνικού λαού, εισπράττουν ως αντάλλαγμα ένα μίζερο μισθό. Οι εκπ/κοί, που ανησυχούν και προσπαθούν να αντισταθούν σ’αυτό το κατρακύλισμα της κοινωνίας, των θεσμών, των αξιών, της αξιοπρέπειας, της αρετής. Με αντίσταση άρχισε η φετινή χρονιά. Προσπαθήσαμε να αναδείξουμε στην κοινωνία και να λύσει η Πολιτεία, τα συσσωρεμένα προβλήματα που υπάρχουν στην Παιδεία και μας ταλανίζουν άλυτα επί σειρά ετών. Τα φώτα της δημοσιότητας ξαφνικά έπεσαν επάνω μας, γίναμε γνωστοί σε όλους, αλλά αμέσως έσβησαν μετά τη λήξη των απεργιακών κινητοποιήσεών μας. Εμείς όμως εξακολουθούμε να υπάρχουμε, να προσφέρουμε καθημερινά και να προσπαθούμε. Οι εκπ/κοί δεν τραβάμε τα φώτα της δημοσιότητας φορώντας κουκούλες, αλλά λάμπουμε, προσπαθώντας να φωτίσουμε τις ψυχές των παιδιών μας, γιατί παιδιά μας είναι όλα αυτά που περνάνε από τα χέρια μας. Προσπαθούμε να φωτίσουμε την κοινωνία ολόκληρη με τη δράση μας, με τέτοιες εκδηλώσεις σαν τη σημερινή, μιας και θα έλεγα ότι είναι απολύτως αναγκαίες.
Ευχαριστώ θερμά τους συντάκτες του βιβλίου για το χρόνο που διέθεσαν. Ένα βιβλίο που πρέπει να τονίσω, ότι η προσπάθεια συγγραφής του άρχισε από το προηγούμενο Δ.Σ. και ολοκληρώθηκε από το σημερινό.Ο Σύλλογός μας προσπαθώντας να ξεφύγει από τη στενή συνδικαλιστική του δράση, σχεδιάζει να προχωρήσει στο μέλλον και σε άλλες ανάλογες πρωτοβουλίες, που θα αναδεικνύουν και θα τονίζουν το ρόλο του εκπ/κού στη μόρφωση των παιδιών του λαού μας, στην προκοπή και στην πρόοδο του τόπου μας.
Ευχαριστώ ιδιαιτέρως τον συνάδελφο Ευαγγελίδη Μιχάλη, τον εμπνευστή του βιβλίου και τον κ. Καραφύλλη Αθανάσιο, Επίκουρο Καθηγητή Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Θράκης.

Το βιβλίο προλόγισε ο συνάδελφος Μιχάλης Ευαγγελίδης:

Ένα τραγούδι αποτελείται από Λόγο και Μουσική. Έχει ρυθμό, μελωδία, αρμονία, μέτρο. Υπάρχουν τραγούδια εφήμερα και άλλα που αντέχουν στο χρόνο. Τραγούδια που μιλούν για αγάπη, πόνο, πάθος, καημό.Υπάρχει όμως κι ένα τραγούδι που αρχίζει κάθε Σεπτέμβρη, κρατά μέχρι τα μέσα του Ιούνη και επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο. Το τραγουδούν όχι επαγγελματίες τραγουδιστές αλλά τα μικρά παιδιά. Ο χώρος που ακούγεται δεν είναι μια αίθουσα συναυλιών ή κάποιο λαϊκό μαγαζί αλλά το Σχολείο.
Είναι Το Τραγούδι του Σεπτέμβρη. Έχει κι αυτό Λόγο και Μουσική, ρυθμό και μελωδία: είναι οι παιδικές φωνές στην τάξη, στο διάλειμμα, στην εκδρομή.
Το τραγούδι αυτό δεν είναι για όλους. Λίγοι οι τυχεροί που μπορούν και το ακούν. Οι δασκάλες και οι δάσκαλοι του Δημοτικού Σχολείου έχουν το προνόμιο αυτό. Και είναι προνόμιο, γιατί το τραγούδι έχει και μια ξεχωριστή ιδιότητα: όσο το ακούς – και το ακούς με την ψυχή και όχι με τα αυτιά – παραμένεις παιδί.
Μερικές φορές, το Τραγούδι κάνει φάλτσα. Πικραίνει και στενοχωρά τον ακροατή. Όχι, δε φταίνε οι μικροί τραγουδιστάδες – κάθε άλλο. Φταίει ο Θόρυβος. Ο Θόρυβος της Μηχανής που ενεδρεύει έξω από την ιερή αίθουσα διδασκαλίας και ενίοτε παραμορφώνει, πληγώνει και πολλές φορές φιμώνει το Τραγούδι.
Οχτώ δάσκαλοι κι οχτώ δασκάλες – απόμαχοι πια – θυμούνται στις σελίδες αυτού του βιβλίου το Τραγούδι.
Αυτό το μικρό βιβλίο είναι ένας φόρος τιμής σ’ αυτούς που προηγήθηκαν, με ιστορίες άλλες νοσταλγικές, άλλες με χιούμορ, άλλες με μια δόση μελαγχολίας και μερικές να σου αφήνουν μια πικρή γεύση. Ιστορίες που αφηγούνται ένα ελάχιστο κομμάτι από το έπος της εκπαίδευσης των Ελληνόπουλων που ξετυλίχθηκε τα περασμένα χρόνια στην πατρίδα μας τότε που οι δάσκαλοι και οι δασκάλες με χίλιες στερήσεις και με ελάχιστα μέσα προσπαθούσαν να μάθουν γράμματα στα παιδιά μέσα σε αντίξοες συνθήκες. Τότε που ο δάσκαλος δεν είχε απαξιωθεί στην κοινωνία και έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο κυρίως στις μικρές κοινότητες της υπαίθρου.
Τούτο το βιβλίο αποτελεί ένα μικρό κομμάτι ενός μεγαλύτερου που εξακολουθεί να γράφεται στα σχολειά όλης της Ελλάδας. Συγγραφείς του οι χιλιάδες αφανείς συνάδελφοι που δίνουν καθημερινά τη μάχη της μόρφωσης μέσα στη σχολική αίθουσα. Δάσκαλοι και δασκάλες που προσπαθούν να περάσουν στην επόμενη γενιά αξίες και ιδανικά, σ’ένα ραγδαία μεταλασσόμενο κόσμο κι ας μη καταδέχονται να ασχοληθούν τα μεγάλα Μ.Μ.Ε. Βλέπετε, οι δασκάλες και οι δάσκαλοι δεν είναι «λαμπεροί επώνυμοι».
16 συνάδελφοι γράφουν σε τούτο το βιβλίο. 16 συνάδελφοι και δύο καλιτέχνες. Το εξώφυλλό του κοσμείται από το έργο του Γιώργου Μπότσιου «Μνήμες». Ένα έργο που αναδεικνύει από μόνο του την προσφορά του δασκάλου, φωτογραφημένο από τον Θόδωρο Παπαδόπουλο. Τους ευχαριστούμε θερμά και τους δύο.
Η Σόνια Αποστολίδου στο κείμενό της αναφέρεται στη γαλούχηση του ολοκληρωμένου ανθρώπου, στον «Όντως Άνθρωπον».
Η Σωτηρία Δημητρίου-Αργυρίου γράφει ένα τρυφερό ποίημα-αφιέρωμα στον δάσκαλο πατέρα της.
O Μηνάς Ζαχαριάδης στο Μνημείο στο Μονοθεσίτη αναφέρεται στην ανέγερση του ομώνυμου μνημείου από το Σύλλογο δασκάλων στο χωριό Κορυφές στις αρχές της δεκαετίας του 60.
Μια ιστορία με χιούμορ αφηγείται η Αντιγόνη Ζαχαριάδου στις Πατάτες Μούτζουνου, ενώ οι Γιάννης Καπανταϊδάκης στο Μετεκπαίδευση για το βιβλίο της ζωής και Γιάννης Κωνσταντινίδης στο Δάσκαλε, μίλα μας ελληνικά αναφέρονται στις τραγικές καταστάσεις που έζησαν την περίοδο της Χούντας.
Ένα συγκινητικό ποίημα αφιερώνει στους μαθητές της η Ιωάννα Καραμανιώλα ενώ η Ζαφειρία Παπαγεωργάκη στο Χτίστε Σχολεία αναφέρεται στις αντίξοες συνθήκες σ’ένα ακριτικό χωριό.
Για τα ολιγοθέσια σχολεία γράφει ο Δημήτρης Παλλάδας στο 25 χρόνια στο διθέσιο σχολείο και ο Κώστας Παρτσαλίδης χαρακτηρίζει το Μονοθέσιο σχολείο στις πλαγιές των Αγράφων, Άγιο.
Η Φωτεινή Μπεϊκάκη με το Η μεγάλη γκιόλα και το μαχαίρωμα και η Ελένη Περβανά με το Χάσιμο περιγράφουν με χιούμορ και ευαισθησία την πολιτισμική υστέρηση των παιδιών της υπαίθρου τη δεκαετία του 60.
Στη Λεπτοκαρυά, ο Γιώργος Παπαναστασίου αναφέρεται στην κατάρα του Επιθεωρητισμού. Να πω εδώ, πως όταν του ζήτησα να γράψει ένα κείμενο για το βιβλίο, βρισκόταν στο τελευταίο στάδιο ανίατης ασθένειας. Παρά την κατάστασή του, θεώρησε καθήκον του να γράψει. Έφυγε λίγους μήνες αργότερα.
Στο Αν είχαμε μια συνέπεια λογική στην ευγνωμοσύνη μας, ο Δημήτρης Νοβακίδης αποτείει φόρο τιμής στον Ήρωα Δάσκαλο.
Το μέλλον της Φυλής ήταν ένα εμβατήριο-ύμνος της Ζ.Π.Α. Αλεξ/λης. Η Μαρία Κονδυλίδου – Φλώρου παίρνει αυτόν τον πομπώδη στίχο και τον μετουσιώνει σε καθημερινή σχολική πράξη.
Τέλος, ο Χ.Τ. στο Τα γράμματα θ’ αργήσουν να φέρουν λεφτά, αναφέρεται στην ικανοποίηση που νιώθει ο δάσκαλος όταν συντελεί στην αναβάθμιση και την πρόοδο της κοινωνίας.
Στις σελίδες αυτού του βιβλίου λοιπόν οι παραπάνω συνάδελφοι μάς μεταφέρουν τον απόηχο του Τραγουδιού. Μερικές φορές είναι πικρός κι άλλοτε γλυκός. Σε κάθε περίπτωση πάντως, δε μετάνιωσαν που αξιώθηκαν να το ακούσουν. Ακούστε το κι εσείς.
Καλή ακρόαση…

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θράκης Θανάσης Καραφύλλης ο οποίος αναφέρθηκε στους παλιούς απόφοιτοους της Ζαριφείου Π.Α. Αλεξανδρούπολης. Η ομιλία του είχε το θέμα “Oι σπουδές στις Παιδαγωγικές Ακαδημίες και οι δυσκολίες των δασκάλων στα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας τους”
Να ευχαριστήσω κατ’ αρχήν τον Σύλλογο Εκπαιδευτικών Α/βαθμιας Εκπαίδευσης Ν. Καβάλας για την πρόσκληση να μιλήσω στην αποψινή εκδήλωση. Μια πρόσκληση την οποία δε μπορούσα να αρνηθώ για να τιμήσω και εγώ με τη σειρά μου τους δασκάλους και ειδικά τους απόμαχους της ελληνικής εκπαίδευσης. Να συγχαρώ το Σύλλογο για τη σημαντική πρωτοβουλία έκδοσης ενός βιβλίου με τη συμμετοχή συναδέλφων δασκάλων με τεράστια εμπειρία στην ελληνική εκπαίδευση. Άλλωστε ο ρόλος ενός εκπαιδευτικού συνδικαλιστικού οργάνου δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο σε οικονομικά ή θεσμικά θέματα, αλλά θα πρέπει να αρθρώνει και έναν επιστημονικό λόγο σε θέματα της εκπαίδευσης, αγωγής και παιδείας.
Διαβάζοντας το τραγούδι του Σεπτέμβρη διαπιστώνει κανείς ότι μέσα σε ένα μικρό πόνημα επισημαίνονται όλα τα προβλήματα της ιστορίας της νεοελληνικής εκπαίδευσης. Οι απόμαχοι της στοιχειώδους εκπαίδευσης καταθέτουν εμπειρίες τους από την πορεία τους στο σχολείο και κυρίως δυσκολίες και προβλήματα που αντιμετώπισαν.
Οι δυσκολίες και εμπειρίες των δασκάλων όμως δεν ξεκινούσαν από την έναρξη της υπηρεσίας τους αλλά πολύ νωρίτερα, σίγουρα από τα παιδικά τους χρόνια και σε σχέση με την εκπαίδευση παιδιών από τις σπουδές τους στις Π.Α.
Το επάγγελμα-λειτούργημα του δασκάλου δεν το επέλεγαν παιδιά εύπορων οικογενειών. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι σπουδαστές  όλων των Π.Α. στην μεγαλύτερη πλειοψηφία τους προέρχονταν από τα χαμηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα της χώρας και καταγόμενα κυρίως από αγροτικές και ημιαστικές περιοχές. Τα βασικότερα αίτια αυτής της προτίμησης στις σπουδές των Παιδαγωγικών Ακαδημιών οφείλονται κατά πάσα πιθανότητα στη μικρή διάρκεια σπουδών, την άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και τη διασπορά των πολυπληθέστερων συγκριτικά με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, Παιδαγωγικών Ακαδημιών σε όλη την ελληνική περιφέρεια.
Η προέλευσή τους ίσως να ήταν και ένας από τους λόγους που έδιδαν ιδιαίτερη βαρύτητα για την μόρφωση των μαθητών τους στα απόκρημνα της ελληνικής περιφέρειας.
Οι σπουδές των δασκάλων στις Π.Α. διακρίνονταν από αυστηρότητα, πειθαρχία και έλεγχο. Αυστηρότητα στην εισαγωγή (ρατσιστικά κριτήρια λ.χ. ύψος, φωνή ή πολιτικά φρονήματα), αυστηρότητα και πειθαρχία στον τρόπο λειτουργίας (υποχρεωτική παρακολούθηση των μαθημάτων, έλεγχος διαγωγής η οποία έπαιζε ρόλο στην προαγωγή ή απόλυση των σπουδαστών, τιμωρίες των παραπτωματιών, με αποβολές, επιπλήξεις κ.α.). Μέχρι το 1966 χαρακτηρίζονται ως μαθητές Ακαδημιών και αυτό δείχνει πως οι Π.Α. δε διαφοροποιούνται στον συνολικό τρόπο λειτουργίας από τα σχολεία της Β/βαθμιας εκπαίδευσης. Κατά τη φοίτηση των σπουδαστών υπήρχε καθημερινός έλεγχος και στην προσωπική ζωή, εντός αλλά και εκτός της σχολής, στην προσωπική ή συλλογική ζωή τους. Ακόμη και ένα εξάμηνο μετά την αποφοίτηση τους η Π.Α. που είχαν αποφοιτήσει είχε τη δυνατότητα μείωσης της διαγωγής και αυτό έως το 1976, χωρίς ωστόσο να αρθούν και τότε όλες οι διατάξεις για τις τιμωρίες των σπουδαστών. Μόνο μετά το 1983 με σχετικό Π.Δ. καταργήθηκε κάθε μορφή τιμωρίας.
Πολλοί σπουδαστές των Π.Α. (οι άποροι κυρίως) δεν ξεχνούν τη διαμονή τους στα οικοτροφεία της σχολής και την αυστηρότητα που κυριαρχούσε σε αυτά.
Ενδεικτικά παραπτώματα σπουδαστών εκτός της Ακαδημίας: κάθε είδους πολιτικές πρωτοβουλίες και δραστηριότητες, κινηματογράφος, ταβέρνες, σχέση με το άλλο φύλο (ορισμένοι θα θυμούνται ίσως ότι δεν επιτρεπόταν η ανταλλαγή βλεμμάτων μεταξύ αγοριών και κοριτσιών), ότι δηλ. φυσιολογικό για την ηλικία των 18-20 ετών.
Η Γενική Συνέλευση όριζε διδάσκοντες για επισκέψεις στα σπίτια που διέμεναν σπουδαστές, ή την «παρακολούθησή» τους από το συσσίτιο προς το σπίτι. Ενδεικτικό παράδειγμα από το Αρχείο της Ζ.Π.Α. «η βόλτα με ποδήλατο και συνοδεία αγνώστου ανδρός θεωρήθηκε κακό παράδειγμα και για την εξασφάλιση ηθικής τάξης, η σπουδάστρια επιπλήττεται και τιμωρείται με 8ημερο αποβολή και κοινοποίηση προς τους γονείς της». Καταγράφονται επίσης έγγραφες καταθέσεις για χαριεντισμούς σπουδαστών-σπουδαστριών, αλλά και δηλώσεις μετανοίας για πράξεις τους που τις θεωρούσαν μεμπτές.
Επιδίωξη όλων των ενεργειών ελέγχου των υποψηφίων δασκάλων ήταν η ιδεολογική ένταξη του υποψηφίου δασκάλου μέσα στο συγκεκριμένο κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό πλαίσιο και παρά τις όποιες εξελίξεις σε ελλαδικό ή παγκόσμιο επίπεδο. Η ελληνική πολιτεία επέμενε απαρέγκλιτα στην εκπαίδευση του «ιδανικού» δασκάλου· (εννοείται ο νομοταγής, επιμελής, αξιοπρεπής, ηθικός, χριστιανός, πατριώτης και θεματοφύλακας των παραδόσεων και αξιών). Στις έννοιες αυτές όμως υπήρχε πάντοτε μια «συμφέρουσα ερμηνεία» από την πλευρά του καθεστώτος, δηλ. επιμελής ή οικογενειάρχης ήταν μόνον ο εκλεκτός του καθεστώτος.
Όπως είπα στην αρχή της ομιλίας μου, μέσα από τις διηγήσεις των δασκάλων στο «τραγούδι του Σεπτέμβρη» μπορούν οι νεότεροι να γνωρίσουν σημαντικά θέματα της ιστορίας της νεοελληνικής εκπαίδευσης των τελευταίων δεκαετιών και οι μεγαλύτεροι να θυμηθούν τα παιδικά τους χρόνια.
Αγαπητοί συνάδελφοι συγγραφείς του βιβλίου, ότι κάνατε στην πολύχρονη προσφορά σας και με τις δυσκολίες , το κάνατε για τη μόρφωση των παιδιών και για την ελληνική παιδεία γενικότερα. Μέσα από τις διηγήσεις σας διαπιστώνει κανείς την αγάπη του δασκάλου για τη δουλειά του, την οποία βλέπουμε οι περισσότεροι ως λειτούργημα. Η αναγνώριση της προσφοράς δεν ήταν και δεν είναι ποτέ η οικονομική αμοιβή, αλλά κάτι το οποίο δεν αγοράζεται με οικονομικά ανταλλάγματα. Είναι η αναγνώριση, η αγάπη και εκτίμηση από τους ίδιους τους μαθητές του. Η ικανοποίηση του δασκάλου είναι όταν τους βλέπει να έχουν προκόψει στη ζωή τους και γνωρίζει πως έχει συμβάλλει και αυτός τα μέγιστα στην πρόοδό τους.
Η σημασία του ρόλου του δασκάλου σε κάθε διάσταση της διδασκαλίας και πολύ περισσότερο της αγωγής του παιδιού στη διαμόρφωση του αυριανού πολίτη αυτής της χώρας (δημοκρατικού πολίτη σύμφωνα με τον σκοπό της ελληνικής εκπαίδευσης) δε συγκρίνεται με κανενός άλλου επαγγέλματος η λειτουργήματος. «Για το παιδί ο δάσκαλος είναι το τέλειο πρότυπο» γράφει μια δασκάλα. Αυτή νομίζω ότι πρέπει να είναι η αρχή και το τέλος για έναν δάσκαλο. Παράλληλα και μαζί με τους γονείς ο δάσκαλος διαδραματίζει το σημαντικότερο ρόλο στην διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Είναι αυτός που πρέπει να παρεμβαίνει σε κάθε πρόβλημα του παιδιού, ακόμη και όταν είναι οικογενειακό ή κοινωνικό και του δημιουργεί αρνητική ψυχολογία, όπως περιγράφεται ότι έγινε από πολλούς από τους συγγραφείς του βιβλίου.
Γίνονται συχνές αναφορές  για τα μονοθέσια ή ολιγοθέσια σχολεία της ελληνικής επαρχίας το οποία υπηρετήσατε στα πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας σας. Πράγματι μέχρι και το 1976 αναφέρεται λειτουργία σχολικών τάξεων με πολλούς μαθητές, πολλές φορές και πάνω των 50 σε αριθμό. Το Αλληλοδιδακτικό σχολείο του 19ου αι. με τους πολυάριθμους μαθητές που καταργήθηκε με Β.Δ. το 1880,  εξακολούθησε όμως στην ουσία τη λειτουργία του για δεκαετίες ακόμη. Επιπλέον οι δυσκολίες για τους δασκάλους που υπηρέτησαν σε αυτά τα σχολεία και αυτές τις γεωγραφικά απομακρυσμένες περιοχές ορθώς οδήγησαν στην δημιουργία Μνημείο του «Μονοθεσίτη δασκάλου» στην περιοχή σας.
Στα κείμενα διακρίνω και τη διαφωνία των δασκάλων για ισχύουσες καταστάσεις στην ελληνική εκπαίδευση της εποχής. Πρώτη θα έλεγα πως στέκει η διαφωνία τους με τον τρόπο αξιολόγηση του εκπαιδευτικού τους έργου και όχι με την αξιολόγηση αυτή κάθε αυτή από τους Επιθεωρητές, οι οποίοι επιλέγονταν συνήθως με πολιτικά και όχι αξιοκρατικά κριτήρια, αφού τα προσόντα τους ήταν ανεπαρκή, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων. Επισημαίνεται από τους δασκάλους ότι  η αξιολόγηση γινόταν χωρίς επιστημονικά κριτήρια ενώ η μη συμμόρφωσή τους στις οδηγίες του Επιθεωρητή είχε σοβαρές επιπτώσεις, όπως: μη προαγωγή, δυσμενή μετάθεση ή ακόμη και απόλυση. Μπορούσαν δηλ. στην ουσία οι Επιθεωρητές να καθορίσουν την πορεία του δασκάλου ως επιστήμονα αλλά και ως ανθρώπου ή οικογενειάρχη. Και φυσικά τα πιστεύω της εποχής για την ελληνική οικογένεια ίσχυαν μόνον για τους εκλεκτούς της εκάστοτε εξουσίας. Και έχουν απολυθεί άδικα χιλιάδες εκπαιδευτικών στη σύγχρονη ιστορία μας μετά από αρνητικές κρίσεις Επιθεωρητών. Άλλωστε στην αξιολόγηση την ίδια βαθμολογική ισχύ είχε η διδακτική ικανότητα του δασκάλου (1/5 της συνολικής) με την εξωσχολική του δραστηριότητα.
Άλλη διαφωνία των δασκάλων είναι η ισχύουσα κατάσταση που αφορούσε τη στασιμότητα των μαθητών του Δημοτικού στις ίδιες τάξεις για μία ή και περισσότερες χρονιές. «Εγκληματική» νοοτροπία για την εξέλιξη των παιδιών μια τέτοια πρόβλεψη με την οποία παιδιά, κυρίως 7 και 8 ετών, ήταν αναγκασμένα να επαναλάβουν την ίδια τάξη. Έρευνες έχουν δείξει πως οι μισοί περίπου μαθητές σε προηγούμενες δεκαετίες δεν ολοκλήρωναν την υποχρεωτική εξάχρονη τότε εκπαίδευση, με βασικότερο παράγοντα αυτόν της στασιμότητας.
Επίσης μέσα από τα κείμενα διαπιστώνω την αντίθεση των δασκάλων σε φασιστικά-χουντικά καθεστώτα, τα οποία πάντοτε επιχειρούσαν τον πλήρη έλεγχο των δασκάλων, γνωρίζοντας ότι οι δάσκαλοι ήταν το “μέσο” που θα πετύχαιναν τις επιδιώξεις τους, περνώντας την ιδεολογία του καθεστώτος στη νέα γενιά ως την καλύτερη, δεδομένου ότι τα παιδιά δεν αμφισβητούν το δάσκαλό τους. Ήθελαν το δάσκαλο ένα άβουλο ον, το οποίο έπρεπε να μεταδίδει κατά γράμμα αυτά που του υπαγόρευαν οι οδηγίες του καθεστώτος χωρίς παρεκκλίσεις.
Δυστυχώς όμως συνάδελφοι, και ο χώρος των δασκάλων δεν είναι χώρος αγίων. Όταν προκηρύχθηκε διαγωνισμός για νέες θέσεις Επιθεωρητών κατά την περίοδο της επταετίας, με αίτησή τους ανταποκρίθηκαν  742 δάσκαλοι και στον γραπτό διαγωνισμό «παρωδία» που διενεργήθηκε,  τον πρώτο λόγο είχαν οι στρατιωτικές αρχές. Αυτό που ενδιέφερε τις αρχές δεν ήταν η επιστημονική κατάρτιση και η κατοχή τίτλων σπουδών των υποψηφίων, αλλά  η πολιτική τοποθέτηση του καθενός. Στην περίοδο που αναφερόμαστε, εξαίρεται η διάθεση του δασκάλου για τη διοργάνωση κατηχητικών μαθημάτων, όπως και για ομιλίες σε συγκεντρώσεις «εθνικοκοινωνικού, διαφωτιστικού, μορφωτικού και παιδαγωγικού περιεχομένου» μέσω των οποίων «συντελεί εις την εξύψωσιν του εθνικού φρονήματος των κατοίκων». Βαρύτητα και εκτίμηση δινόταν στη συνεργασία του δασκάλου με τις κοινοτικές, εκκλησιαστικές και στρατιωτικές αρχές, μια συνεργασία με τις δοτές κοινοτικές αρχές και τους στρατιωτικούς ή τους αστυνομικούς, ή την εκκλησία, η οποία στήριζε τη δεδομένη πολιτική κατάσταση, πόσο επωφελής μπορούσε να είναι για την εκπαίδευση, είναι δύσκολο να κατανοηθεί.
Οι δυνατότητες επιλογών ή αντίστασης σε δύσκολες εποχές από την πλευρά των δασκάλων, ήταν στο ελάχιστο περιορισμένες έως ανύπαρκτες, αφού σε περίπτωση που διαπιστώνονταν οτιδήποτε από τις αρχές, οι συνέπειες ήταν τραγικές. Πέρα όμως από την πολιτική τοποθέτηση των δασκάλων καταγράφονται στις Εκθέσεις αξιολόγησης και ορισμένα άκρως προσωπικά δεδομένα που έτειναν περισσότερο σε ιατρικές διαγνώσεις: «συναισθηματικώς δεικνύει διακατεχόμενη υπό τίνος νευρικότητας και μελαγχολίας. Είχεν συναισθηματικάς ατυχίας και έχει δια ταύτα ανάγκην ιδιαιτέρας μεταχειρίσεως και τονώσεως του ηθικού της». «Είναι καταφανής ο κλονισμός του νευροψυχικού του κόσμου».Ίσως ορισμένοι από τους φόβους των σημερινών δασκάλων για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού τους έργου να οφείλονται και στην αξιολόγηση του παρελθόντος.
Αγαπητοί συνάδελφοι, κυρίες και κύριοι,
οι εμπειρίες των δασκάλων, των ανθρώπων της σχολικής πράξης δίνουν για μας τους θεωρητικούς της Παιδαγωγικής επιστήμης την ευκαιρία να καλλιεργήσουμε προτάσεις για τη βελτίωση του ελληνικού σχολείου, γεγονός που αποτελεί τον σκοπό όλων όσων εργαζόμαστε στην ιδέα μιας καλύτερης παιδείας για τα παιδιά μας.

Ακολούθησε η βράβευση παιδιών συναδέλφων μας που εισήχθησαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το 2006.

Η εκδήλωση έκλεισε με τραγούδια από την παιδική χορωδία του 12ου Δημοτικού Σχολείου Καβάλας την οποία διεύθυνε ο Διευθυντής του σχολείου Σπύρος Δημητρίου, ενώ στο συνθεσάιζερ ήταν ο μουσικός του ίδιου σχολείου Γιώργος Σεμερτζίδης.